ΩΡΛ Ενηλίκων

Το ροχαλητό είναι ο θόρυβος που παράγεται από την πρόσκρουση του διερχόμενου αέρα στο εσωτερικό της μύτης και το πίσω μέρος του λαιμού. Προκαλείται από τη δόνηση των τοιχωμάτων τα οποία χαλαρώνουν φυσιολογικά κατά τη διάρκεια του ύπνου, στενεύοντας το πέρασμα. Για να παραχθεί το ροχαλητό τα τοιχώματα σημαίνει ότι είναι πολύ ευένδοτα και συμπίπτουν οπότε ο αεραγωγός καθίσταται πολύ στενός, ο αέρας στροβιλίζεται και η αναπνοή δυσκολεύει.

Κάποιοι άνθρωποι είναι περισσότερο επιρρεπείς να εμφανίσουν ροχαλητό λόγω ανατομικής κατασκευής, υπερβολικής χαλάρωσης των μυών ή στενού αεραγωγού.

Προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση ροχαλητού:

• Παχυσαρκία
• Υπερτροφικές αμυγδαλές, ευμεγέθης γλώσσα, μακριά σταφυλή, χαλαρή μαλθακή υπερώα που εφάπτεται στη γλώσσα
• Υπογναθισμός
• Σκολίωση ρινικού διαφράγματος, ρινοπολύποδες, χρόνια ρινική συμφόρηση
• Χρήση μυοχαλαρωτικών ή ηρεμιστικών φαρμάκων
• Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
• Εγκυμοσύνη

Αποφρακτική υπνική άπνοια

Όταν το ροχαλητό είναι δυνατό και συνοδεύεται από διακοπές της αναπνοής διάρκειας δευτερολέπτων που επαναλαμβάνονται στη διάρκεια του ύπνου, τότε μιλάμε για το σύνδρομο αποφρακτικής υπνικής άπνοιας. Η άπνοια εμφανίζεται όταν ο αεραγωγός κλείσει για δευτερόλεπτα διαταράσσοντας με την πάροδο του χρόνου, την ισορροπία οξυγόνου-διοξειδίου του άνθρακα στον οργανισμό.

Στην περίπτωση της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας, το ροχαλητό που είναι συνήθως πολύ δυνατό και το σταμάτημα- απότομη επανέναρξη της αναπνοής περιοδικά, μπορεί να μοιάζει σαν κάποιος να πνίγεται. Μπορεί να συνυπάρχει έντονη μυική δραστηριότητα, τινάγματα και αφύπνιση.

Πόσο επικίνδυνο είναι το ροχαλητό  

Εξαρτάται. Όταν το ροχαλητό είναι ήπιο, σπάνιο ή εμφανίζεται κατά τη διαδρομή π.χ. ρινίτιδας ή ιγμορίτιδας δεν είναι ανησυχητικό, είναι έως και δικαιολογημένο περιστασιακά. Το ροχαλητό που εμφανίζεται περισσότερες από 3 νύχτες και δεν συνδυάζεται με άπνοια ή άλλες διαταραχές, είναι κυρίως ενοχλητικό για τους γύρω και κυρίως για τον σύντροφο στο κρεβάτι. Δεν χρήζει ανησυχίας. Το δυνατό ροχαλητό όμως που συνυπάρχει με υπνική άπνοια είναι εκτός από δυσάρεστο κυρίως, είναι επικίνδυνο. Με την πάροδο του χρόνου οδηγεί σε καρδιαγγειακά προβλήματα, υπέρταση, εγκεφαλικό επεισόδιο, διαβήτη, κατάθλιψη ακόμα και καρδιακή ανακοπή. Επηρεάζει την ποιότητα του ύπνου, την ξεκούραση, την ηρεμία, δημιουργεί έντονη υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας με ότι κινδύνους αυτό συνεπάγεται. Χρήζει οπωσδήποτε διερεύνησης.

Συντηρητική αντιμετώπιση του ροχαλητού 

Το ήπιο ροχαλητό ή το ροχαλητό που δεν συνοδεύεται από διαταραχές της αναπνοής μπορεί κανείς να το αντιμετωπίσει συντηρητικά:

• Απώλεια βάρους. Πολλές φορές αρκεί για να εξαφανίσει εντελώς το ροχαλητό
• Μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ, μυοχαλαρωτικών και ηρεμιστικών φαρμάκων
• Ύπνος σε πλάγια στάση του σώματος
• Προσαρμογή του κρεβατιού με ανύψωση του πάνω μέρους, ώστε ο θώρακας να βρίσκεται σε ψηλότερο επίπεδο από το υπόλοιπο σώμα
• Αντιμετώπιση της δυσκολίας στη ρινική αναπνοή με διαλύματα φυσιολογικού ορού ή τη χρήση ειδικών ταινιών που εφαρμόζονται στη μύτη, διευκολύνοντας τη δίοδο του αέρα (κυκλοφορούν πολλά στο εμπόριο)
• Χρήση ειδικών συσκευών που αφορούν τη συγκράτηση της γνάθου, της γλώσσας κτλ.

Όσο αφορά την άπνοια στον ύπνο, αυτή αντιμετωπίζεται σε πολλές περιπτώσεις με τη χρήση συσκευής CPAP (συσκευή συνεχούς θετικής πίεσης των αεραγωγών). Η εφαρμογή της συσκευής αυτής στη διάρκεια της νυχτερινής κατάκλισης, συνίσταται στο να παροχετεύει αέρα μέσω ειδικού σωλήνα και μάσκας προς τον αεραγωγό σε συνεχή ροή, διατηρώντας τον έτσι ανοιχτό. Βελτιώνει την αναπνοή και μειώνει ή εξαφανίζει τις  άπνοιες, σε πολλές περιπτώσεις.

Παρόλα αυτά η χρήση της συσκευής CPAP και η όλη διαδικασία δεν είναι καλά ανεκτή από πολλούς, ιδίως νεαρότερες ηλικίες και μη επιπλεγμένες. Προτιμάται συνήθως η χειρουργική αντιμετώπιση σαν πιο αποτελεσματική και οριστική λύση. Επιπλέον, η χρήση της συσκευής CPAP έχει διαπιστωθεί ότι επιφέρει ξηρότητα στον βλεννογόνο της μύτης και του στοματο-φάρυγγα η οποία ενοχλεί. Όταν υπάρχουν σοβαρά ανατομικά εμπόδια στη μύτη ή το στοματο-φάρυγγα η συσκευή δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική. Η αποκατάστασή τους διευκολύνει ακόμα και τη χρήση της μάσκας, ή επιλύει το πρόβλημα ροχαλητό-άπνοια οριστικά.