Παιδιατρική ΩΡΛ

Υγρό στο αυτί (εκκριτική ωτίτιδα)

  • Πολύ συχνή στην παιδική ηλικία, ειδικά τη χειμερινή περίοδο
  • Παράγοντες που προδιαθέτουν είναι τα κρυολογήματα, η αλλεργική ρινίτιδα, οι χρόνιες φλεγμονές στα κρεατάκια (αδενοειδίτιδες) που προκαλούν συνεχή καταρροή και η δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας (μπλοκάρει η επικοινωνία μύτης-αυτί).

Τι προκαλεί η παρουσία υγρού στο αυτί (εκκριτικής ωτίτιδας)

  • «Βαρύ» βουλωμένο αυτί ή ελαφρά ενόχληση στο αυτί. Συχνά το μικρό παιδί δυσκολεύεται να περιγράψει πως αισθάνεται το αυτί του
  • Πτώση της ακοής. Το παιδί ρωτάει συνέχεια «τι» δεν ανταποκρίνεται όταν του απευθύνονται από διπλανό δωμάτιο, ανεβάζει την ένταση της τηλεόρασης
  • Διασπάται η προσοχή του, μοιάζει απαθές
  • Εάν βρίσκεται σε ηλικία που αναμένεται φυσιολογικά να αναπτύξει την ομιλία του, παρουσιάζει καθυστέρηση στην ομιλία ή μονολεκτικές απαντήσεις

Διάγνωση και παρακολούθηση 

Η Ωτορινολαρυγγολογική εξέταση ξεκινάει με το ιστορικό του παιδιού που αναφέρουν οι γονείς, και αφορά την απαρχή των συμπτωμάτων, προηγηθείσες λοιμώξεις κτλ. Σε όλη τη διάρκεια της παραμονής του παιδιού στο ιατρείο παρατηρούμε ενώ συνομιλούμε με τους γονείς τις αντιδράσεις του παιδιού, τη συμμετοχή του στη συζήτηση την αντίληψη και το επίπεδο της ομιλίας του (την άρθρωση, αν εκφέρει σωστά τα σύμφωνα κτλ.) Στο παιδί που το υγρό έχει παραμείνει πολύ καιρό στο αυτί, είναι έκδηλη η δυσκολία στην εκφορά του λόγου ή η καθυστέρηση στην ομιλία του.

  • Η Ρινοσκόπηση (εξέταση της μύτης) μπορεί να αποκαλύψει ευρήματα φλεγμονής, αλλεργίας ή ρινοκολπίτιδας
  • Η Επισκόπηση του στοματο-φάρυγγα συνήθως εμφανίζει ευρήματα που «ακολουθούν» αυτά της μύτης
  • Στην Ωτοσκόπηση το τύμπανο εμφανίζει έντονη θολερότητα, φυσαλίδες ή πλήρη αλλοίωση της εικόνας του -χαρακτηριστική εκκριτικής ωτίτιδας.

Αρχικά η αντιμετώπιση της εκκριτικής ωτίτιδας είναι συντηρητική:

  • Χορηγείται αντιβιοτική αγωγή, κορτιζονούχα ή αποσυμφορητικά σπρευ ή και βλεννολυτικά για να αποσυμφορηθεί η μύτη και να σταματήσει να τροφοδοτεί με εκκρίσεις (μέσω της ευσταχιανής σάλπιγγας) το αυτί
  • Συνιστάται χρήση της ειδικής συσκευής Otovent (εμφύσηση μπαλονιού από το ένα ρουθούνι, κλείνοντας συγχρόνως το άλλο). Πρόκειται για μία μορφή «άσκησης» που σκοπό έχει να ανοίξει η ευσταχιανή σάλπιγγα και να παροχετευτεί το υγρό
  • Μία φορά τον μήνα θα πρέπει να επανεκτιμάται με ωτοσκόπηση και με τυμπανόγραμμα εάν απορροφήθηκε ή παραμένει το υγρό. Αν επιμένει για μεγάλο διάστημα η αντιμετώπιση πλέον απαιτεί χειρουργική παρέμβαση.

Χειρουργική αντιμετώπιση της εκκριτικής ωτίτιδας. Πότε συνιστάται

Όταν το υγρό υπάρχει στο ένα αυτί για διάστημα τουλάχιστον >3 μήνες ή και στα δύο αυτιά για διάστημα τουλάχιστον 2 μήνες και η βαρηκοΐα είναι σημαντικού βαθμού (>30dB). Αυτό αφορά ιδίως τις μικρές ηλικίες που είναι πολύ σημαντικό να ακούνε καθαρά ώστε να αναπτύξουν σωστές προτάσεις, να εκφέρουν στο λόγο τα σύμφωνα κτλ. Εάν είμαστε πριν η χειμερινή περίοδο, όπου αναμένονται περισσότερα κρυολογήματα περιμένουμε η συσσώρευση του υγρού να επιβαρυνθεί επιπλέον. Οπότε η λύση είναι χειρουργική. Γίνεται με την αναρρόφηση του ωτικού εκκρίματος κατά τη διαδικασία της  Μυριγγοτομής. Ανάλογα την εποχή και το ιστορικό τοποθετούμε σωληνάκια στο τύμπανο οπότε ο αέρας περνάει απευθείας, από το εξωτερικό περιβάλλον στο μέσο αυτί παρακάμπτοντας την ευσταχιανή σάλπιγγα. Το αυτί ανακουφίζεται και η ακοή βελτιώνεται.

Εάν η ακοή παρά την ύπαρξη υγρού για διάστημα >3 μήνες είναι σχεδόν φυσιολογική -πριν την θερινή περίοδο- δεν προτιμάμε την επέμβαση. Συνιστούμε καλύτερα παρακολούθηση, τακτική ωτοσκόπηση και έλεγχο με Τυμπανόγραμμα. Το υγρό τείνει να απορροφάται αφού την περίοδο αυτή είναι πιο σπάνια τα κρυολογήματα και η πάθηση λύεται από μόνη της.