ΩΡΛ επεμβάσεις

Σιαλογόνοι αδένες

Οι σιαλογόνοι αδένες παράγουν και εκκρίνουν το σάλιο το οποίο, ενυδατώνει το εσωτερικό του στόματος και τη γλώσσα. Η εφύγρανση αυτή ενισχύει την αίσθηση της γεύσης και συμβάλλει στη διαδικασία της μάσησης, της κατάποσης και της πέψης. Επιπλέον στη σύστασή του περιέχει ένζυμα και αντισώματα κατά των μικροβίων και των ιών, τα οποία προστατεύουν από λοιμώξεις τα ούλα και τα δόντια.

Οι σιαλογόνοι αδένες είναι πολυάριθμοι, ελάχιστοι σε μέγεθος και εντοπίζονται παντού στο στόμα, στη γλώσσα, στη γνάθο. Οι μεγαλύτεροι είναι οι παρωτίδες και οι υπογνάθιοι αδένες.

Η Παρωτίδα

Η παρωτίδα εντοπίζεται στις δύο πλευρές του προσώπου μεταξύ της γωνίας της κάτω γνάθου και του λοβίου του αυτιού. Μέσα από αυτή διέρχονται οι κλάδοι του προσωπικού νεύρου οι οποίοι νευρώνουν τους μυς που κινούν το μέτωπο, τα βλέφαρα, τη μεσότητα του προσώπου, τα χείλη, τη γωνία του στόματος, το λαιμό. Οι νευρικοί κλάδοι ευθύνονται για την κίνηση των βλεφάρων, το χαμόγελο και γενικότερα τη φυσιολογική έκφραση και εμφάνιση του προσώπου.

Παρωτίδα και προσωπικό νεύρο

Παρωτιδεκτομή

Γίνεται υπό γενική αναισθησία. Ανάλογα που εντοπίζεται ο όγκος, η επέμβαση μπορεί να περιοριστεί στην αφαίρεση του τμήματος του αδένα που περιβάλλει τη βλάβη (μερική παρωτιδεκτομή)  ή να γίνει πιο εκτεταμένη και να αφαιρεθεί όλος ο αδένας (ολική παρωτιδεκτομή).

Πάντως, το σημαντικότερο στην επέμβαση της παρωτιδεκτομής είναι πάντα η αναγνώριση των κλάδων του προσωπικού νεύρου και η διατήρησή τους. Για μεγαλύτερη ασφάλεια κατά τη διάρκεια της επέμβασης, χρησιμοποιούμε νευροδιεγέρτη αναγνώρισης του νεύρου (monitoring). Αφού αναγνωριστεί και προστατευτεί το νεύρο μετά απομακρύνεται η βλάβη και η περιοχή αφήνεται υγιής. Το χειρουργικό παρασκεύασμα αποστέλλεται για ιστολογική εξέταση.

Διερεύνηση διόγκωσης στη παρωτίδα

  • ιστορικό εμφάνισης της διόγκωσης
  • ιστορικό υποκείμενων νοσημάτων που συχνά σχετίζονται με την παρωτίδα π.χ. σακχαρώδης διαβήτης, αυτοάνοσα, ηπατοπάθειες κτλ.
  • πλήρης ΩΡΛ εξέταση
  • εξετάζονται οι υπόλοιποι σιαλογόνοι αδένες στις δύο πλευρές του προσώπου, το εσωτερικό του στόματος, οι παρειές, ο εκφορητικός πόρος του αδένα
  • ελέγχονται οι κλάδοι του προσωπικού νεύρου
  • υπερηχογράφημα, αξονική τομογραφία
  • σε παρωτιδικό μόρφωμα γίνεται βιοψία με λεπτή βελόνη (FNA) υπό την καθοδήγηση υπερήχου. Με τη βιοψία λαμβάνονται κύτταρα τα οποία ταυτοποιούνται στο εργαστήριο ως καλοήθη ή κακοήθη.

Υπογνάθιοι αδένες

Οι δύο υπογνάθιοι αδένες βρίσκονται κάτω από την κάτω γνάθο στο λαιμό. Παράγουν και απελευθερώνουν το σάλιο από ένα μικρό άνοιγμα στο εσωτερικό του στόματος, κάτω από τη γλώσσα. Μπορεί να παρουσιάσουν διόγκωση, πόνο και να δυσκολέψουν την κατάποση. Τα συμπτώματα μπορεί να υποδηλώνουν  λοίμωξη, παρουσία πέτρας (σιαλολιθίαση) ή ακόμα και κακοήθεια.

Η ΩΡΛ εξέταση περιλαμβάνει πλήρες ιστορικό, ψηλάφηση του αδένα, του εδάφους του στόματος όπου εκβάλλει ο πόρος αλλά και του τραχήλου. Ο απεικονιστικός έλεγχος περιλαμβάνει υπερηχογράφημα, ακτινογραφία ή αξονική τομογραφία.

Αφαίρεση του υπογνάθιου αδένα 

Είναι μία σχετικά απλή επέμβαση που γίνεται με γενική αναισθησία. Το σημαντικό σημείο της επέμβασης είναι η αναγνώριση και η διατήρηση του επιχείλιου νεύρου (κλάδος του προσωπικού νεύρου) του γλωσσικού και του υπογλώσσιου νεύρων, που εντοπίζονται στην περιοχή.

Η βλάβη αφαιρείται μαζί με τον αδένα και αποστέλλεται για ιστολογική εκτίμηση. Η συρραφή του δέρματος γίνεται με συρραφή επέμβασης πλαστικής, οπότε μετά από λίγο διάστημα δεν διακρίνεται σχεδόν καθόλου. Ο ασθενής παραμένει για 1 διανυκτέρευση στην Κλινική.

Πότε αφαιρείται ο υπογνάθιος αδένας

  • σε καλοήθεις ή κακοήθεις όγκους
  • σε επανειλημμένα επεισόδια σιαλολιθίασης