Τι είναι η «αίσθηση κόμπου» στο λαιμό 

Είναι η ακαθόριστη αίσθηση ότι κάτι έχει κολλήσει στο λαιμό που δεν απομακρύνεται με το συχνό καθάρισμα του λαιμού, το βήχα ή την κατάποση. Δημιουργεί μία αίσθηση στενότητας και περιγράφεται ως «κάτι που σφίγγει στο λαιμό». Στις περισσότερες περιπτώσεις ευτυχώς, δεν υπάρχει τίποτα. Ο πιο κοινός λόγος γι αυτό είναι το άγχος.

Ο «κόμπος στο λαιμό» εμφανίζεται πολύ συχνά σε αγχώδεις ενήλικες περίπου στη μέση ηλικία. Αποτελεί σύμπτωμα για το οποίο μας επισκέπτονται συχνά στο ΩΡΛ ιατρείο. Συνήθως μετά την εξέταση και εφόσον δεν βρεθεί κάποια παθολογία, καθησυχάζονται και η αίσθηση εξασθενεί ή εξαφανίζεται σιγά σιγά. Σε αγχωτικές περιόδους μπορεί να επανεμφανιστεί.

Εκτός από το άγχος, μπορεί να συμβαίνει ή να συνυπάρχει με άλλες καταστάσεις

• Μπορεί παράλληλα ή άσχετα με μια κατάσταση stress που βιώνει κάποιος να έχει μπούκωμα στη μύτη και οπισθορρινικές εκκρίσεις, που αναγκάζουν η αναπνοή του να γίνεται από το στόμα ιδίως κατά τη διάρκεια του ύπνου. Στη στοματική -και όχι στη ρινική αναπνοή όπου ο αέρας φιλτράρεται- δημιουργεί ξηρότητα στο λαιμό και επιδεινώνει την αίσθηση ότι κάτι κολλάει.
• Μπορεί να υπάρχει υπερτροφία στη γλωσσική αμυγδαλή η οποία εντοπίζεται στην βάση της γλώσσας. Σε περίπτωση που αναπτυχθεί φλεγμονή στον στοματο-φάρυγγα μπορεί να διογκωθεί τόσο, ώστε να δημιουργήσει την αίσθηση ότι ο λαιμός κλείνει.
• Οι καπνιστές ιδίως οι χρόνιοι, παρουσιάζουν σχεδόν πάντα ερεθισμό στον φάρυγγα, βλέννες και συχνά επεισόδια φαρυγγίτιδας. Η αίσθηση του ξένου σώματος ή τα φλέγματα που δεν απομακρύνονται παρά το συχνό καθάρισμα του λαιμού, είναι συχνό φαινόμενο.
• Μπορεί να υπάρχει γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ).

Πρόκειται για παλινδρόμηση του οξέως που περιέχεται στο στομάχι και συμβάλλει στην διαδικασία της πέψης. Κάποιες φορές το οξύ ανέρχεται προς τον οισοφάγο και μπορεί να φτάσει μέχρι ψηλά στο λαιμό. Αυτό δημιουργεί τοπικά την αίσθηση ότι «κάτι κλείνει το λαιμό» ή «κάτι κολλάει».

Η βασική αιτία της παλινδρόμησης, είναι η ατελής σύγκλειση του σφιγκτήρα που συνδέει στομάχι-οισοφάγο. Ο σφιγκτήρας λειτουργεί σαν βαλβίδα ανοίγει φυσιολογικά στην κατάποση επιτρέποντας στην τροφή να περάσει προς το στομάχι και παραμένει κλειστός σε ηρεμία. Διάφοροι παράγοντες μπορούν να μειώσουν την σύσπαση του σφιγκτήρα και να προδιαθέσουν στην ανάπτυξη παλινδρόμησης. Αυτοί σχετίζονται με διαταραχές στην κινητικότητα του οισοφάγου, την ύπαρξη διαφραγματοκήλης, το κάπνισμα (μειώνει την έκκριση σάλιου αυξάνοντας το χρόνο που διέρχεται η τροφή από τον οισοφάγο στην κατάποση) φάρμακα, ορμόνες, η εγκυμοσύνη και διάφορες τροφές (σοκολάτα, μέντα, δυόσμος, καφές, τσάι κτλ.)

Το οξύ καθώς ανεβαίνει προς τα πάνω ερεθίζει το βλεννογόνο του οισοφάγου και προκαλεί οπισθοστερνικό πόνο και αίσθημα καύσου. Εάν φτάσει έως το ύψος του φάρυγγα ερεθίζει, προκαλεί κάψιμο ή ένα απροσδιόριστο αίσθημα κόμπου. Αφήνει επίσης πικρή ή όξινη γεύση και μπορεί να δημιουργήσει κακοσμία και ρέψιμο. Στην περιοχή του λάρυγγα ερεθίζει τον βλεννογόνο και τις φωνητικές χορδές. Προκαλεί ερυθρότητα, βήχα και διαλείπουσα βραχνάδα. Μερικές φορές η φωνή «κόβεται» απότομα. Τα συμπτώματα είναι πιο έντονα το πρωί αφότου σηκωθεί κανείς από το κρεβάτι, γιατί η ύπτια θέση του σώματος κατά την κατάκλιση ευνοεί την παλινδρόμηση.

• Λεπτομερές ιατρικό ιστορικό που αφορά και τις κοινωνικές συνήθειες του ασθενούς όπως το κάπνισμα, τη λήψη αλκοόλ, τις διατροφικές συνήθειες ή την υπερβολική κατανάλωση καφέ. Συνυπολογίζεται η ύπαρξη παχυσαρκίας. Είναι παράγοντας που ευνοεί την εμφάνιση παλινδρόμησης.
• Ενδοσκόπηση του φάρυγγα και του λάρυγγα με το ειδικό ενδοσκόπιο. Συχνά αποκαλύπτει έντονη ερυθρότητα και ήπιο οίδημα στην περιοχή των αρυταινοειδών χόνδρων του λάρυγγα και της μεταξύ τους περιοχής, εκεί όπου συνδέεται με την είσοδο στον οισοφάγο. Μπορεί να απεικονίζεται ερεθισμός και λευκωπές βλέννες που καλύπτουν όλη την περιοχή του στοματο-φάρυγγα, εικόνα χαρακτηριστική για παλινδρόμηση.

• Χρόνια φλεγμονή εσωτερικά στο φάρυγγα και τον οισοφάγο ή οποία μπορεί να οδηγήσει με την πάροδο του χρόνου σε στένωση του αυλού.
• Αλλοιώσεις στον λάρυγγα που μπορεί να είναι σημαντικές. Η ερυθρότητα και το οίδημα στους χόνδρους του λάρυγγα ποικίλλει σε σοβαρότητα. Οι βλέννες που καλύπτουν την περιοχή δυσκολεύουν και δημιουργούν την αίσθηση του κόμπου. Επίσης, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να αναπτυχθεί λευκοπλακία μια προκαρκινωματώδης αλλοίωση η οποία ειδικά στους καπνιστές αν δεν διαγνωστεί                           – αντιμετωπιστεί, μπορεί να εξελιχθεί σε κακοήθεια. Γενικά οι καπνιστές έχουν μεγαλύτερο ρίσκο ανάπτυξης κακοήθειας στην περιοχή του φάρυγγα, υποφάρυγγα και λάρυγγα και η ύπαρξη παλινδρόμησης ¨βοηθάει¨σε αυτό.

Τα λαρυγγο-φαρυγγικά συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης υποχωρούν όταν ο ασθενής λάβει φαρμακευτική αγωγή για ορισμένο χρονικό διάστημα (συνήθως ομεπραζόλη). Συνιστάται να ακολουθήσει συγκεκριμένη διατροφή που να αποκλείει την καφεΐνη (καφές, τσάι, σοκολάτα, αναψυκτικά τύπου cola) τα λίπη, τα καρυκεύματα. Επίσης πρέπει να αποφεύγει το αλκοόλ και το κάπνισμα. Θα πρέπει να τροποποιηθούν οι συνήθειες που αφορούν την λήψη των γευμάτων, τις ώρες, την ποσότητα της τροφής, τη σχέση γεύμα-κατάκλιση. Συνιστάται στον ασθενή να χρησιμοποιεί 1-2 μαξιλάρια κατά την κατάκλιση, ώστε το άνω μέρος του σώματος να βρίσκεται σε ψηλότερο επίπεδο από το υπόλοιπο σώμα έτσι ώστε, το οξύ λόγω βαρύτητας να παραμένει στο στομάχι και αποφεύγεται η παλινδρόμηση.

Το πολύ συχνό αίσθημα κόμπου στο λαιμό, αφορά συνήθως ενήλικες που ταλαιπωρούνται από διάφορες ανησυχίες ή περνούν περίοδο στρες ή θλίψης. Η ΩΡΛ εξέταση ειδικά στο λαιμό, δεν αποκαλύπτει κάποια πάθηση τις περισσότερες φορές. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που υποκρύπτεται κάποια σχετικά εύκολα αντιμετωπίσημη πάθηση ή κάποια νόσο που εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την υγεία και την ζωή του ασθενούς. Οποιοδήποτε σύμπτωμα επιμένει ή επανεμφανίζεται ιδίως όταν υπάρχουν προδιαθεσικοί παράγοντες, δεν θα πρέπει να αμελείται.